Kiedy w słoneczny, gorący dzień wsiadamy do samochodu, zaparkowanego na wolnym powietrzu, temperatura w jego wnętrzu może dochodzić nawet do 50-60 stopni Celsjusza. W momencie robi nam się gorąco i nie mamy czym oddychać. W takiej sytuacji sprawnie działająca klimatyzacja pozwoli na skuteczne obniżenie warunków termicznych we wnętrzu pojazdu oraz przyniesie wysoki komfort termiczny jazdy. To nie jedyne funkcje, jakie spełnia klimatyzacja w aucie. Jak ona działa?

Klimatyzacja samochodowa

Klimatyzacja, a właściwie układ klimatyzacji samochodowej działa dzięki kompresorowi, który odpowiada za sprężanie czynnika chłodzącego oraz za wydajne obniżanie temperatury wnętrza pojazdu.

Klimatyzacja zbudowana jest z kilku podstawowych elementów:

  • sprężarki – czyli kompresora, który jest napędzany przez silnik przy użyciu paska klinowego,
  • parownik – za pomocą wentylatora nadmuchuje on powietrze o obniżonej temperaturze do wnętrza pojazdu, a ochładza się ono na skutek rozprężania czynnika chłodzącego,
  • osuszacz – dzięki niemu nie ma wilgoci w poszczególnych elementach klimatyzacji samochodowej,
  • skraplacz – w trakcie swojej pracy nagrzewa się, zaś ciepło odbierane jest przez opływające go powietrze; w tym samym czasie przechodzi przez niego czynnik chłodzący, który zmienia swój stan skupienia z gazowego na ciekły,
  • zawór rozprężny – zmienia czynnik chłodzący ponownie ze stanu ciekłego w gazowy oraz odpowiada za minimalizowanie ciśnienia czynnika chłodzącego.
Czynnik chłodzący w układzie klimatyzacji krąży bez ustanku. Układ ten jest zamknięty i dzieli się na dwie części – wysokociśnieniową i niskociśnieniową. Elementy klimatyzacji łączą się ze sobą przy użyciu elastycznych lub usztywnionych rurek. Dzięki klimatyzacji można schładzać powietrze we wnętrzu kabiny pasażerskiej samochodu, a także ogrzewać je, np. w okresie zimowym. Jednocześnie układ ten pozwala na likwidację wilgoci w powietrzu.

Działanie klimatyzacji samochodowej

Kiedy ustawiamy klimatyzację samochodową na pozycję „ON” (AC ON), uruchamiamy układ chłodzenia. Click To Tweet W tym samym momencie poszczególne elementy systemu klimatyzacji rozpoczynają współpracę i powodują, że powietrze o założonej, najczęściej niskiej temperaturze (18-21) stopni Celsjusza trafia do kabiny pasażerskiej. Wraz z włączeniem klimatyzacji stymulujemy do pracy kompresor, który rozpoczyna proces schładzania czynnika obecnego w układzie. Ze sprężarki czynnik chłodzący wydostaje się w stanie mocno sprężonym i rozgrzanym pod wpływem wzrostu ciśnienia. W takim stanie trafia do skraplacza, w którym dzięki pędowi powietrza podczas jazdy oraz pracy wykonywanej przez wentylator, zmniejszana jest jego temperatura. Tam też czynnik zmienia formę ze stanu gazowego na ciekły i trafia jako płyn do osuszacza. Oddziela on płynny czynnik roboczy zanieczyszczony mechanicznie od cząsteczek powietrza i pary wodnej. Filtruje go, a czynnik rozpręża się w zaworze i mocno schładza. Schłodzone powietrze finalnie trafia poprzez kanał wentylacyjny do kabiny pasażerów.

 

Czyszczenie i napełnianie klimatyzacji

Eksploatacja klimatyzacji samochodowej z czasem powoduje, że cały układ może ulec zanieczyszczeniu. Click To Tweet Dlatego klimatyzację trzeba czyścić podczas okresowych przeglądów, co najmniej raz w roku. Bez tego szybko jej elementy pokryją się zanieczyszczeniami i pleśnią, co stanie się odczuwalne przez kierowcę i pasażerów, ponieważ w aucie będzie śmierdziało pleśnią.

Warto jest poddać swoją klimatyzację zabiegom odgrzybiania, ponieważ w wilgotnym środowisku, jakie panuje m.in. w parowniku klimatyzacji, łatwo namnażają się drobnoustroje i grzyby. Alergicy mogą odczuwać negatywne skutki podróżowania na co dzień czy choćby incydentalnie samochodem z zagrzybioną i nieoczyszczoną klimatyzacją.

Używając klimatyzacji, doprowadzamy stopniowo do zużycia czynnika chłodzącego. To on jest odpowiedzialny za efektywność i bezproblemową pracę układu klimatyzacji. Jeśli czynnika jest zbyt mało – znajduje się on poniżej granicznej wartości podanej przez producenta pojazdu na tabliczce znamionowej kompresora, to trzeba go uzupełnić do wymaganej ilości. Najlepiej usunąć stary czynnik z układu w warsztacie, gdzie fachowcy jednocześnie pod ciśnieniem sprawdzą, czy klimatyzacja jest szczelna i napełnią ją czynnikiem chłodzącym oraz uzupełnią olej smarujący kompresor.

Jakie czynnik są stosowane w klimatyzacji?

W klimatyzacjach samochodowych istotną rolę odgrywa czynnik chłodzący, nazywany również czynnikiem roboczym. Do niedawna najczęściej taką funkcję pełniła substancja R-134a, która jest powszechnie dostępna, w niskiej cenie i pozwala na skuteczne chłodzenie. Jej wadą jest wysoka szkodliwość dla warstwy ozonowej Ziemi, którą obrazuje wskaźnik GWP –  Global Warming Potential. W przypadku czynnika R-134a wynosi on 1439, zaś wartość nieszkodliwa dla atmosfery to zaledwie 1.

Dlatego naukowcy i specjaliści z zakresu systemów klimatyzacji wynaleźli i wdrożyli nową substancję chłodzącą – HFO-1234yf, która wykorzystywana jest powszechnie w nowo homologowanych pojazdach. Dla porównania warto podać, że jej wartość wskaźnika GWP wynosi 4.

Jak poznać nieprawidłowe działanie klimatyzacji?

Kiedy wiemy, że klimatyzacja nie działa prawidłowo albo uległa awarii i w ogóle nie wykonuje swojej pracy? Najczęściej jest to wyraźnie zauważalne, ponieważ po włączeniu systemu klimatyzacji nie następuje chłodzenie wnętrza kabiny. Wśród innych sygnałów nieprawidłowego działania klimatyzacji można wymienić:

  • nieprzyjemny zapach wydobywający się z kanałów wentylacyjnych – zwykle wyczuwalny jest fetor stęchlizny,
  • nierówna praca sprężarki – sprężarka hałasuje,
  • zaparowanie szyb i niemożność ich szybkiego odparowania,
  • wyższe zużycie paliwa – ponad aktualną normę.
Powodem nieprawidłowej pracy układu klimatyzacji może być niewystarczający poziom czynnika chłodzącego lub jego wyczerpanie się. Problem w postaci parowania szyb spowodowany jest często niepoprawnie działającym filtrem kabinowym. Gdy nie działa, nie zatrzymuje także przykrych zapachów. Jeśli sprężarka hałasuje, to niewykluczone, że trzeba wymienić kompresor, zawór rozprężający lub wentylator.

Regularne korzystanie z klimatyzacji samochodowej pozwala zachować ją w dobrej kondycji i zapewnić sobie w każdej sytuacji komfort termiczny we wnętrzu kabiny pasażerskiej w aucie. Klimatyzacja wymaga okresowych przeglądów, odgrzybiania, nabijania czynnika roboczego oraz wymiany filtra kabinowego.

Zapisz się do naszego newslettera

Przeczytaj poprzedni wpis:
Kompendium wiedzy o klimatyzacji samochodowej

W czasie największych upałów wielu kierowców tym bardziej docenia to, że kupili samochód z klimatyzacją. Dzięki niej można zapewnić sobie...

Zamknij